លោកយូស៊ីហ៊ីគឹ ណូដាក់ (Yoshihiku Noda) នាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុនបានថ្លែងយ៉ាងទទួចកាលពីថ្ងៃពុធក្នុងអង្គប្រជុំនៅអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងទីក្រុងញ៉ូយ៉កថា វាគួរតែគ្មានការសម្របសម្រួលជាមួយចិនទេចំពោះការពាក់ព័ន្ធជាមួយម្ចាស់កោះជំលោះ ហើយលោកបានប្រកាសជាឱឡារឹកថា អាចមានការវាយប្រហារគ្នាទៅតាមការទាមទារបស់ជនជាតិជប៉ុនអំពីបញ្ហានេះ បើយោងតាមការបកស្រាយរបស់គេហទំព័រAFP នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៧នេះ។
ថ្លែងទៅកានអ្នកកាសែតក្នុងឱកាសជួបប្រជុំនេះ លោក ណូដា បាននិយាយថាចិនយល់ច្រឡំអំពីបញ្ហាព្រំដែន ហើយបានតវាប្រឆាំងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុន ដែលធ្វើអោយមានការចាប់អារម្ភណ៍ផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងប្រទេសចិន ដោយការទាមទាកោះជម្លោះនេះ។ ណូដាក់ បន្តថា កោះសឹងកាគឹ (Senkaku) គឺវាគ្មានការទាក់ទងជាមួយចិនយូរណាស់មកហើយ។ កោះទាំងនេះវានៅក្នុងដែនទឹករបស់ជប៉ុន បើតាមប្រវត្តិសាស្រ្ត និងច្បាប់អន្តរជាតិ ហើយបើយោងតាមប្រជុំកោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងកើតទាំងនេះ ចិនក៏បានស្គាល់ដូចជា កោះ ឌីយ៉ាអុយឹជាដើម។ លោកណូដាក់ថា ”ខ្ញុំសូមបញ្ជាក់អោយកាន់តែច្បាស់ជាងនេះទៅទៀតចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាន“ ថា បញ្ហាខាងលើនេះ វាច្បាស់ណាស់ទៅហើយថា វាគ្មានរឿងអ្វីត្រូវឈ្លោះប្រកែកគ្នាពីរឿងដែនដីដូច្នោះទេ។ ហេតុនេះវាមិនអាចមានការសម្រុះសម្រួល ដែលមានន័យថា ដកកោះនេះចេញពីកន្លែនដើមបានទេ។ ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហានេះ វាមិនគួរធ្វើដោយបង្ខិតបង្ខំឡើយ វាគួរតែដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី មានហេតុផលត្រឹមត្រូវ ហើយត្រូវធ្វើតាមផ្លូវច្បាប់សង្រ្គាមអន្តរជាតិ។
លោកយ៉ាង ជីឈី (Yang Jichi) តំណាងរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសចិន បានប្រាប់លោក កូអ៊ិឈិរ៉ូជេមបាក់ (Koichiro Gemba) តំណាងរដ្ឋមន្រ្តីក្រសូងការបរទេសជប៉ុននៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ជប៉ុនមិនស្មោះត្រង់ដោយ ”រលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ“ ទៅលើអធិបតេយ្យភាពទឹកដី បើយោងតាមប្រសាសន៍ របស់លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសក្រុងប៉ៃជីង។
អ្នកនាំពាក្យរបស់ជប៉ុន នៅក្រុងញ៉ូយ៉កនេះក៏បានអោយសារព័ត៌មានAFPដឹងដែរថា ការពិភាក្សាវាហាក់មានភាពតឹងតែង ហើយបានពាក្យសម្តីធ្ងន់ៗ ប៉ុន្តែចូរចាំថា ភាគ្គីទាំងសងខាង បានយល់ព្រមរក្សាការចរចារគ្នាបន្តទៅទៀត។
ការប្រកែកតវានេះវាបានក្លាយទៅជា សង្គ្រាមពាក្យសម្តីរវាង ប៉ៃជីង និងតូខ្យូ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានទិញយកកោះជំលោះជាកម្មសិទ្ធសាធារណៈ។ ប៉ុន្តែលោកណូដាក់បាននិយាយយ៉ាងទទួចថា ការផ្លាស់ប្តូរនេះគឺជាការយល់ច្រឡំ។
បើយោងតាមការបកស្រាយជាផ្លូវការនេះ លោកណូដាក់ បានអោយដឹងថា កោះ Senkaku គឺត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយមនុស្សឯកជន ហើយជននោះបានប្រគល់កោះនេះអោយរដ្ឋាភិបាលដោយស្របច្បាប់ ដើម្បីអោយមានស្ថេរភាពក្នុងការការពារគ្រប់គ្រង។ លោកបន្តថា ”ក្នុងពេលនេះយើងសូមពន្យល់ប្រទេសចិនថា វាមិនមែនជប៉ុនទើបតែទទួលបានកោះនេះទេ កោះនេះវានៅក្រោមការគ្រប់គ្រងឯកជនរបស់ជនជាតិជប៉ុន ហើយវាត្រូវបានផ្ទេរអោយរដ្ឋាភិបាលតាមផ្លូវច្បាប់របស់ជនជាតិជប៉ុន។ លោកណូដាក់បានបន្ទោសថា ចិននៅតែហាក់ដូចជាមិនទាន់យល់នៅឡើយ ពីព្រោះចិននៅមានការខ្វះខាងក្នុងការយល់ដឹងអំពីបញ្ហានេះ ទើបបណ្តាលអោយមានការវាយប្រហារ ឬការប្រើអំពើហឹង្សាទៅលើក្រុមតារា ហើយនឹងមានការបង្កវិនាសកម្មទៅប្រជាជនជប៉ុន និងទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើននៅប្រទេសចិន។ ណូដាក់បន្តថា យើងសូមបញ្ជាក់អោយកាន់តែច្បាស់ថា យើងនិងមិនលើកលែងចំពោះរាល់ការប្រើអំពើហឹង្សា ហើយសូមអោយចិនមានការយល់ព្រមការពារជនជាតិជប៉ុន និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេនៅប្រទេសចិនអោយខានតែបាន។ ការវាយប្រហារទៅលើរោងចក្រ និងមុខជំនួញរបស់ជប៉ុគឺក្រុមមហាជនចិនធ្វើឡើងដោយសំញែងដោយឯកឯងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែជានិច្ចជាកាលការទប់ស្កាត់ការតវា តែងតែមានការរាំងស្ទះសំរាប់ក្រុមប៉ូលីសចិន ដែលជាហេតុធ្វើអោយមានការសង្ស័យថា មានការឃុបឃិតពីក្រុមអ្នកដឹងនាំ។
លោកណូដាក់បានធ្វើការច្រានចោលទាំងស្រុង បើទោះជាជប៉ុនទទួលបានសំណងពីការខូចខាត នៃការវាយប្រហារដោយក្រុមមហាជនចិនកន្លងទៅក៏ដោយ។ជប៉ុនបាននិយាយថា ជើងហោះហើរឈ្មោះ ANA របស់ជប៉ុនបានអោយដឹងថា ចំនួនកៅអី៤មុឺនដែលអតិថិជនបានកក់ពីប្រទេសជប៉ុនទៅប្រទេសចិន ពីពេលនេះដល់ខែវិច្ឆកាឆ្នាំ២០១២ត្រូវបានលុបចោល (cancel)។
ក្រុមហ៊ុនរថយន្តខ្នាតយក្សអូតូ Toyota និង Nissan បានអោយដឹងថា ពួកគេគួរកាត់បន្ថយផលិតផលទាំងនេះនៅចិន ព្រោះតម្រូវការរថយន្តជប៉ុនត្រូវបានដាក់តំរៀបជួរលក់មិនដាច់។
បេសកជនជប៉ុន បានថ្លែងអោយដឹងក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះថា ពួកគេមិនចង់ឃើញហេតុផលថា ហេតុអ្វីអធិបតេយ្យភាពនៃកោះជម្លោះនេះ នៅតែមានការសង្ស័យទៀត។ ប៉ុន្តែណូដាក់ និយាយថា ជប៉ុនមានការជឿជាក់ថា នឹងទទួលបានជ័យជំនៈ ប្រសិនបើករណីនេះបញ្ជួនទៅដល់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។
ក្នុងឱកាលនេះ គណប្រតិភូជប៉ុនបានចែកឯកសារថតចំលងដល់ក្រុមអ្នកកាសែត ដែលក្នុងនោះមានន័យថា សូមជួយគាំទ្រចំពោះការទាមទាកោះជម្លោះរបស់ក្រុងតូខ្យូផង ហើយឯកសារមានភ្ជាប់ឯកសារផែនទីថតចំលងចិនតាំងពីឆ្នាំ១៩៣២ និងឆ្នាំ១៩៦០ដែលឯកសារទាំងនេះបញ្ជាក់ថា ទឹកដីកោះជម្លោះនេះជារបស់ជប៉ុន។
នៅក្នុងជម្លោះត្រីភាគីដ៏មហាស្មុកស្មាញនេះ តៃវ៉ាន់ក៏ចូលខ្លួនមកពាក់ពាន់ក្នុងការទាមទាធ្វើជាម្ចាស់កោះនេះផងដែរ។ នៅក្នុងខណៈនេះ កូរ៉េខាងជើងហើយនិងជប៉ុន ក៏បានឈ្លោះទាមទាកោះដទៃទៀតផងដែរ បើតាមការអោយដឹងពីលោក តាកេស៊ីម៉ាក់ (Takeshima) នៅឯប្រទេសជបុន។ តែបើតាមការអោយដឹងពីអ្នកគ្រប់គ្រប់នៅទីក្រុងសេអួលបានអោយដឹងថា កោះ ដុកដូ (Dokdo) ស្ថិតក្នុងប្រទេសកូរ៉េ។
កប៉ាលរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន បានបើកចូលទៅក្នុងដែនទឹកជុំវិញកោះជម្លោះក្នុងពេលថ្មីៗនេះ ដែលសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ចិនកំពុងការពារអធិបតេយ្យភាពទឹកដី ប៉ន្តែគេមិនឃើញមានសញ្ញាសំគាត់ណា១ចំពោះសកម្មភាពនាវាចិនកាលពីថ្ងៃអង្គារនេះ បើយោងតាមការអោយដឹងបស់កប៉ាលយាមល្បាតរបស់ជប៉ុន។
កាលពីថ្ងៃអង្គារក្រុមកប៉ាលយាមល្បាលរបស់ជប៉ុន និងតៃវ៉ាន់បានធ្វើការប្រយុទ្ធសាកល្បងគ្នាដោយប្រើកាំភ្លើងបាញ់ទឹកដាក់គ្នា បន្ទាប់ពីកាណូតនេសាទរបស់តៃវ៉ាន់ចំនួន១២គ្រឿងបានបើកហែហមដោយនាវាទាហាន បើកចូលទៅក្នុងផ្ទៃទឹកនៃកោះជម្លោះដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុងតូខ្យូអស់រយះពេលប៉ុន្មានម៉ោងផងដែរ៕ កែសម្រួលពីគេហទំព័រ AFP ដោយផ្លុង-រ៉េត