ជាទូទៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាយើងសព្វថ្ងៃគេសង្កេតឃើញថា ភាពអាត្មានិយមតែងតែកើតឡើងគ្រប់ច្រកល្ហកនៃជ្រុងសង្គម។អាត្មា និយម គឺស្តែងឡើង តាមរយៈសកម្មភាពរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។ អាចនិយាយបានថា សព្វថ្ងៃមានមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលជាច្រើនបានប្រើឥទ្ធិពលបស់ខ្លួន ក្នុងស្ថាប័នខ្លួនមិនអស់ចិត្ត ពួកគេក៏ប្រើឥទ្ធិពលនៅខាងក្រៅ ធ្វើឲ្យមហាជនដឹងថា ខ្លួនមានលុយមានអំណាចបុណ្យស័ក្តិ។ ពិសេសមន្ត្រីក្នុងជួរយោធា នគរបាល កងរាជអាវុធហត្ថ និងគយជាដើម។
ពួកមន្រ្តីទាំងនោះ ចូលចិត្តសម្ញែងឯកសណ្ឋានរបស់ពួកគេពាក់ទៅនឹងកៅអីមុខ រថយន្តរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងបើកបរឲ្យមហាជនមើលមកឡានរបស់ខ្លួនថាជាអ្នកអស្ចារ្យ និងមានអំណាច ពោលគឺមិនចង់ឲ្យមានអ្នកណាម្នាក់ មករំខានខ្លួនកំពុងបើកបរក៏ថាបាន ឬក៏ចង់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសអ្វីមួយឲ្យក្រុមសមត្ថកិច្ចតាមដង ផ្លូវមើលរំលង ឬក៏ជាសញ្ញាប្រាប់ថា ខ្លួនក៏ជាសមត្ថកិច្ចដែរ។
បើសិនហ៊ានធ្វើខុសតាមដងផ្លូវ ដូចជាបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ពួកគេអាចសម្រុះសម្រួលបានលឿន បំផុត។ បើមិនដូច្នោះទេ ពួកគេអាចទូរស័ព្ទទៅមេកើយរបស់ពួកគេ តែបន្តិច រឿងនោះឆាប់ចប់បំផុត។ កត្តាទាំងអស់នេះ ក្រុមអ្នកច្បាប់បានទូន្មានថា ទាំងមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អ្នកមាន អ្នកក្រីក្រ ត្រូវឈរចំពោះមុខច្បាប់ស្មើភាពគ្នា ទើបធ្វើឲ្យសង្គមរស់នៅសុខដុមរមនា និងមានសេចក្តីថ្លៃថ្នូរទៅវិញទៅមក។
ក្រៅពីនេះ នៅមានបុគ្គលមួយចំនួនសូម្បីបានថតរូបជាមួយមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ របស់រដ្ឋាភិបាល ក៏ពួកគេយកទៅដាក់តាំងបង្អួត ធ្វើអាជីវកម្ម ក្នុងហាងភោជនីយដ្ឋានរបស់គេដែរ។ ការយករូបថតដែលថតជាមួយមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ទៅដាក់តាំង អាចធ្វើឲ្យអាជីវកម្មរបស់គេមានឥទ្ធិពលបន្ថែម ដោយអាចកម្លា មិនឲ្យពួកក្រុមសមត្ថកិច្ច ឬក្រុមជំនាញមកធ្វើការត្រួតពិនិត្យការប្រកបរបរអាជីវកម្មទៅ តាមច្បាប់ដែរឬយ៉ាងណា?
បើក្រុមអាជ្ញាធរ មានសមត្ថកិច្ច ចង់ឆែកឆេរក៏ពួកគេ មានចិត្តខ្លាចរអាខ្លះដែរ។ ចង់មិនចង់ខា្លចអស់បុណ្យស័ក្តិតួនាទីមុខតំណែងក្នុងស្ថាប័ន របស់ខ្លួន។ ក្នុងសង្គមខ្មែរយើង គេសង្កេតឃើញមានរឿងរ៉ាវជាច្រើនទៀតដែលយើងត្រូវថ្លឹងថ្លែងនិង សូមឲ្យមហាជន ជួយពិចារណា លើសុជីវធម៌ និងសីលធម៌ ដែលបាននិងកំពុងដាំក្បាលចុះយ៉ាងខ្លាំងដែលយើងមិនអាចនឹកស្មាន ដល់។
អាត្មានិយមតែងតែកើតមានផងដែរនៅតាមស្ថាប័នសាធាណៈដែល គ្រប់គ្រងដោយឯកជន និងរដ្ឋ។ យើងឃើញថា បុគ្គលិកខ្លះ បានខិតខំធ្វើការតាមមុខតំណែងនិងជំនាញរៀងៗខ្លួន។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ បុគ្គលិកមួយចំនួន មិនបានចូលរួមចំណែកសន្សំសម្ភារការិយាល័យដែលពួកគេប្រើប្រាស់ នោះឡើយ ដូចជាប្រើក្រដាសខ្ជះខ្ជាយ ភ្លើងអគិ្គសនីដែលពួកគេប្រើរួចមិនបិទវា រាប់ទាំងសម្ភារផេ្សងៗទៀត ដោយមិនថែទាំជូតសម្អាត។
ទាំងអស់សុទ្ធតែអាត្មានិយមដែលមិនគិតគូរពីភាពម្ចាស់ការរបស់ ខ្លួនដោយមិនគិតពីផលប្រយោជន៍របស់ថៅកែខ្លួន ដូចជាប្រយោជន៍របស់ខ្លួនដែរ។ នេះសបញ្ចាក់ថា នៅកន្លែងធ្វើការ ពួកគេមិនបានបំពេញកាតព្វកិច្ចជាបុគ្គលិកល្អក៏ដូចជាមិនបាន បង្ហាញថា ពួកគេជាមនុស្សល្អ ប្រកបដោយគុណធម៌ និងសីលធម៌នៅក្នុងសង្គមនោះដែរ។
យើងក៏មានការសោកស្តាយណាស់ដែរ ដែលនៅតាមតំបន់រមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍មួយចំនួន អ្នកធ្វើការនៅទីនោះ ពួកគេគិតតែសប្បាយកើបលុយ មិនបានគិតពីតម្លៃសុវត្ថិភាព សេវាកម្មសណ្តាប់ធ្នាប់អនាម័យ ដល់ទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិឡើយ។ ដូចជារមណីយដ្ឋានកម្សាន្តឆ្នេរសមុទ្រកន្លែងចតផ្ញើរថយន្តចេញ ចូលមានការពិបាកដោយម្ចាស់ចំណតគិតធ្វើយ៉ាងម៉េចឲ្យបានឡានចត ច្រើន លុយក៏បានច្រើនដែរ។ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន មិនបានគិតពីការរកមធ្យោបាយធ្វើយ៉ាងណាគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលឲ្យ បានល្អឡើយ ក្រៅពីរកលុយដាក់ហោប៉ាវឲ្យខានតែបានតែប៉ុណ្ណោះដោយមិនយក ចិត្តទុកដាក់ អំពីអនាម័យ និងបរិស្ថានឡើយ។ កត្តាទាំងនេះហើយត្រូវបានមហាជនហៅថា ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលមិនបានល្អ នាំគ្នាគិតតែពីការប្រមូលលុយដាក់ហោប៉ៅ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ យើងក៏មិនដឹងថាលោកចៅហ្វាយក្រុងភ្នំពេញ កែប ជុតិមាបានជ្រាបនិងដឹងដែរឬអត់? ឬដឹងហើយធ្វើមិនដឹង អំពីការយកកំណាត់ផ្លូវក្រោយស្ថានទូតអាមេរិក ក្នុងសង្កាត់វត្តភ្នំ និងកំណាត់ផ្លូវសួនច្បារ រហូតដល់ផ្សារចាស់ជាដើម សម្រាប់ជាកន្លែងក្រុមអ្នកលក់ឡាននិងក្រុមអ្នកគួកជេឡានដាក់ លក់ឡានតាមដងផ្លូវទាំងនេះយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ។
អ្នកនៅភ្នំពេញ អ្នកណាក៏គេដឹងដែរថា ចរាចរណ៍ជារឿយៗ កកស្ទះរកផ្លូវវៀងឬចង់ជិះរកផ្លូវទូលាយក៏ពិបាកណាស់ដែរ។ តែបែរជាលោកចៅហ្វាយក្រុងភ្នំពេញមិនយកចិត្តទុកដាក់ និងរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់តាមដងផ្លូវទាំងនេះ និងទុកឲ្យពួកលក់ឡាន យកដងផ្លូវ ធ្វើអាជីវកម្មបែបនេះរហូតទៅឬ? ក្រៅពីនេះលក់ឡានហើយពួកគេនាំគ្នាលេងបៀសើចយ៉ាងក្អាកក្អាយទៀត ផង។ ក្នុងករណីនេះប្រហែលជាទទួលបានការអនុញ្ញាតពីសាលា ខណ្ឌដូនពេញ ដែលទទួលបានលុយរាប់ពាន់ដុល្លារក្នុងមួយខែៗ ពីការយកដងផ្លូវដាក់លក់ឡាននេះ។ យើងចាំបានថាទីនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនធ្លាប់ធ្វើការណែនាំម្តងរួចមកហើយ ការដែលយកដងផ្លូវដាក់លក់ឡាន តែរឿងនេះ កើតឡើងដដែលៗ ដូចជាការវែកចកកណ្តាលស្ទឹងបឹងយ៉ាងដូច្នោះដែរ។
មួយវិញទៀត ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ពីសំណាក់គ្រូពេទ្យ នៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកសម្តេចឪ គីឡូម៉ែត្រ ៦ ក្រុងភ្នំពេញ ទៅលើស្ត្រីជាអ្នកលក់លៀសហាល ដែលមានផ្ទៃពោះ ជិតសម្រាលកូន ឲ្យគ្នាជិះម៉ូតូឌុបត្រលប់ទៅផ្ទះវិញ រហូតដល់ស្ត្រីនោះទ្រាំពុំបាន ក៏សម្រាលកូន នៅតាមផ្លូវសាធារណៈ ដោយមានស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់ជាអ្នកជួយ។ តាមរយៈទង្វើរបស់គ្រូពេទ្យគ្មានគុណធម៌រូបនេះ វាបង្ហាញថា សីលធម៌នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងគំហុក ដោយគ្រូពេទ្យរូបនេះ មិនគិតពីការយកព្រះនាមសម្តេចឪ សម្តេចតាដាក់ឲ្យមន្ទីរពេទ្យនេះ និងថែមទាំងមិនគិតពីតម្លៃនៃអាយុជីវិតមនុស្សឡើយ។
យើងក៏សូម អំពាវនាវ និងសុំណូមពរដល់ខ្មែរប្រុសស្រីគ្រប់វ័យ គ្រប់ជាន់ថ្នាក់មេត្តាចូលរួមការពាររក្សាកិតិ្តនាម និងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ ក្នុងសង្គមជាតិយើង នូវទង្វើអ្វីដែលអ្នកគិតថាល្អប្រពៃ និងចេះជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងការប្រកបរបររស់នៅសុចរិត និងសុខដុមរមនា ក្នុងគ្រួសារក៏ដូចជាសង្គមជាតិទាំងមូល៕
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.png)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
