សង្គមស៊ីវិលបានថ្លែងថាវិស័យប្រេងនៅកម្ពុជាអាចជួយដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសនិងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រប្រសិនបើការគ្រប់គ្រងចំណូលបានត្រឹមត្រូវមានតម្លាភាពនិងគ្មានអំពើពុករលួយ ផ្ទុយទៅវិញបើការគ្រប់គ្រងចំណូលប្រេងមិនបានត្រឹមត្រូវនិងមិនមានយន្តការច្បាស់លាស់នោះវានឹងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិកាន់តែក្រីក្រនិងមានគន្លាតរវាងអ្នកក្រនិងអ្នកមានកាន់តែខ្លាំង។
លោក ឆាយ-សារ៉ាត់ នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធភាពកម្ពុជាដើម្បីតម្លាភាពចំណូលធនធានបានឲ្យដឹងថាបើគិតពីវិស័យប្រេងនៅកម្ពុជាគេបានបែងចែក ជា២៦តំបន់ ដែលមានតំបន់ទឹកនិងតំបន់គោកហើយបច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណរួចហើយដល់ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិមួយចំនួនដែលតំបន់ទឹកមានចំនួន៧តំបន់ គោកមាន៣ ក្នុងនោះផងដែរក៏មានតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នារវាងប្រទេសកម្ពុជានិងប្រទេសថៃជាតំបន់មានសក្តានុពលបំផុតដែលមានប្រេងឧស្ម័នរហូតទៅដល់ (ដប់មួយពាន់លានលានម៉ែត្រគីប)។លោកឆាយសារ៉ាតបន្តថាផ្អែកតាមIMFមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិបានព្យាករណ៍ថាចំណូលដំបូងប្រទេសកម្ពុជាអាចនិងទទួលបានប្រហែលជាង១៥០លានទៅ១៦០លានដុល្លាដល់ដំណាក់កាលចុងផុតនិងអាចទទួលបាន១៧០០លាន (មួយពាន់ប្រាំពីររយលានដុល្លានៅឆ្នាំ២០២១)លោកបានបន្តថាបើតាមបទពិសោធន៍មានច្រើននៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដែលសម្បូរដោយប្រេងនិងរ៉ែតែមិនបានប្រែក្លាយថវិកាមកជាការអភិវឌ្ឍប្រទេសនោះទេគឺបណ្តាលមកពីកត្តាធំៗពីរទី១គឺការគ្រប់គ្រងនិងប្រើប្រាស់មិនបានត្រឹមត្រូវទី២គឺបញ្ហាពុករលួយផ្ទុយទៅវិញបានប្រែក្លាយទៅជាបណ្តាសាប្រេង។
លោកធីទ្រីអ្នកសម្របសម្រួលបណ្តាញផលប៉ះពាល់សង្គមនិងបរិស្ថានដោយឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្មនៃអង្គការអភិវឌ្ឍនិងភាពជាដៃគូក្នុងសកម្មភាពបានឲ្យដឹងថាផលប៉ះពាល់ក្នុងវិស័យធនធានរ៉ែនិងប្រេងនោះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់តំបន់ដីសហគមន៍និងតំបន់ដីព្រៃការពារដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការគ្រប់គ្រងនូវមានភាពផុយស្រួយនៅឡើយហើយព័ត៌មាននៃការអភិវឌ្ឍនោះក៏មិនបានផ្សព្វផ្សាយដល់សាធារណៈជនឲ្យបានទូលំទូលាយផងដែរពិសេសពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់អភិវឌ្ឍធនធានរ៉ែ។លោកបានបន្តថាប្រទេសកម្ពុជាមិនបានអនុវត្តន៍ដូចបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗដែលគេគ្រប់គ្រងប្រើប្រាស់ធនធានរ៉ែនិងប្រេងដោយពិភាក្សាគ្នាមានភាគីបីចូលរួមគឺរដ្ឋាភិបាលសហគមន៍និងក្រុមហ៊ុន។
ឯកឧត្តមស៊ុនឆ័យប្រធានក្រុមអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណៈបក្សសមរង្សីបានមានប្រសាសន៍ថាតាមសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនលើកឡើងថាដើម្បីគ្រប់គ្រងប្រេងឲ្យមានតម្លាភាពនិងគ្មានអំពើពុករលួយប្រទេសនោះគួរតែមានច្បាប់ពិសេសមួយដើម្បីយកទៅប្រើប្រាស់ជាមូលដ្ឋានគ្រិះ។ឧទាហរណ៍ដូចជាប្រទេសទីម័រខាងកើតគេមានច្បាប់បែបហ្នឹងធ្វើឲ្យធនធានប្រេងនោះបានជួយទៅដល់ការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសរបស់គេប៉ុន្តែសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលយើងមិនដឹងថាមានជំហយ៉ាងណានោះទេ។
ទាក់ទងនិងការលើកឡើងខាងលើឯកឧត្តមជៀមយៀបប្រធានគណៈកម្មាធិការសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុធានាគារនិងសាវណកម្មនៃរដ្ឋសភាបានមានប្រសាសន៍ថាប្រទេសកម្ពុជាយើងមានសក្តានុពលប្រេងនិងរ៉ែនៅតំបន់បឹងទន្លេសាបក្រោមបាតសមុទ្ទនិងតំបន់សំបូរព្រៃគប់ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងងនោះរដ្ឋាភិបាលយើងក៍បានខិតខំរកអ្នកជំនាញដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាយកធនធានទាំងនោះមកហើយមិនប៉ះពាល់ដល់ផលដែលមានស្រាប់។ឯកឧត្តមបានបន្តថាមូលហេតុនាំឲ្យមានការពន្យាពេលក្នុងការបូមប្រេងនោះគឺដោយមានកត្តាច្រើនដូចជា៖វិបត្តសេដ្ឋកិច្ចជាសកលហើយក្រុមហ៊ុនChevron ក៏មានការលំបាកយកហិរញវត្ថុពីធានាគាធំៗមួយចំនួនដើម្បីមកចំណាយលើការងារនេះ។ហើយកម្ពុជាក៏នៅខ្វះធនធានមនុស្សដើម្បីធ្វើការជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនបរទេសជាពិសេសនៅមិនទាន់ចេញរួចនូវច្បាប់សំខាន់ៗទី១ច្បាប់ការគ្រប់គ្រងប្រេងទី២ច្បាប់យកពន្ធប្រេងនិងទី៣ច្បាប់យកពន្ធលើប្រាក់ចំណេញពីផលប្រេង។ហេតុផលទាំងនេះគឺដើម្បីកុំអោយគេយកន័ង្គលមកភ្ជួរលើខ្នងយើងដែលសម្តេចតេជោហ៊ុនសែនបានមានប្រសាសន៍កន្លងទៅថាកុំយកបណ្ដាសាប្រេងមកកម្ពុជាគឺយើងយកពរពីប្រេង។ឯកឧត្តមបានបញ្ជាក់ថាច្បាប់ទាំង៣និងច្បាប់ផ្សេងទៀតដែលមានស្រាប់រួមនឹងយើងមានក្រុមប្រឹក្សាប្រឆាំងអំពើពុករលួយនិងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយគួបផ្សំនិងការចង្អុលទិសពីប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនោះយើងនិងជៀសវាងពីអំពើពុករលួយ។
តាមការស្រាវជ្រាវពីមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការទាក់ទងនឹងវិស័យប្រេងនេះឲ្យដឹងថាប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ាគឺទទួលផលប្រេងបាន២.៤លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃដែលចាប់ផ្តើមបូមតាំងពីទស្សវត្សទី៥០គិតមកដល់បច្ចុប្បន្នស្មើនិងប្រាំមួយពាន់លានបារ៉ែលចំណែកប្រជាជននៅទីនោះវិញទទួលបានប្រាក់កំរៃជាមធ្យមជិត២ដុល្លាក្នុង១ថ្ងៃគឺឋិតក្នុងបន្ទាត់ក្រីក្រ។ទាំងនេះជាមេរៀនដែលដែលកម្ពុជាត្រូវតែដកពិសោធន៍និងជៀសវាងដាច់ខាត៕ដោយ៖សុភា